Vyaŵalendo mu Malaŵi

Kufuma Wikipedia

Malaŵi, uyo ukuchemeka kuti Republic of Malawi, ni charu icho chili kumwera kwa Africa. Charu ichi chikuchemekaso kuti "Mtima Wakutentha wa ku Africa", chifukwa cha ŵanthu awo mbalusungu.[1]

Malawi wali na malo ghakupambanapambana ghakukopa ŵalendo, kusazgapo Nyanja ya Malawi (29,600 km2), malo ghakupambanapambana gha vyalo, malo ghakusungirako nyama, na Phiri la Mulanje. Makampani ghakwendakwenda mu Malaŵi ghakura comene kwambira m'ma 1970, ndipo boma la Malaŵi likuyezgayezga kusazgirako. Ndipouli, mu ma 1980 nchito ya kwendakwenda yikakhwaskika comene na suzgo la vya cuma mu caru ca South Africa, uko ŵalendo ŵanandi ŵa ku Malawi ŵakufuma. Vyaru ivi navyo vikakhwaskika comene na suzgo la ku Zimbabwe, kweni mu vyaka vyasonosono apa vikukura comene. Mu 2014, chiŵelengero cha ŵanthu ŵakwendakwenda mu vyaru ivi chikakwana 4.5% pa GDP ya charu chose ndipo ŵakasanganga nchito zakukwana 3.8%.[2]

Malo ghakukopa ŵalendo[lemba | kulemba source]

Malaŵi yili na malo ghakupambanapambana agho ŵanthu ŵakutemwa kuluta, kusazgapo Nyanja ya Malaŵi, Mulanje Mountain na Zomba Plateau. Malo ghanyake agho ŵanthu ŵanandi ŵakuluta kukawona ni malo ghakuchemeka National Parks. Vinyake mwa malo agha ni Nyika National Park, Kasungu National Park, na Liwonde National Park. Malo ghanyake agho ŵanthu ŵakuluta ni Lake Malawi National Park, chifukwa ghali kulembeka pa malo gha UNESCO chifukwa cha vyamoyo ivyo vikukhala mu malo agha.

Padera pa malo agha, malo ghanyake agho ŵanthu ŵakutemwa kuluta kukawona ni malo ghakuzengeka pa malibwe ku Chongoni. Malo agha ghakulongora umo ŵanthu ŵa ku Malaŵi ŵakachitiranga vinthu mu miyala.[3]

Nyanja ya Malawi[lemba | kulemba source]

Nyanja ya Malawi njimoza mwa malo ghakuzirwa chomene mu charu ichi. Nyanja ya Malawi yikwenda kufuma ku chigaŵa cha kumpoto m'paka ku chigaŵa cha kumwera. Ni nyanja ya maji ghawemi ya nambara 8 pa vyaru vyose ndipo ni nyanja yacitatu pa vyaru vya mu Africa. Nyanja ya Malawi, iyo nyengo zinyake yikuchemeka Nyanja ya Nyenyezi, ndiyo yikovwira chomene pa mulimo wa kwendakwenda. Nyanja ya Malawi yili na vyamoyo vyakupambanapambana. Nyanja iyi yili na maji ghakutowa chomene, ntheura tingawona somba za cichlid. Vinthu vinyake ivyo vikuchitika pa nyanja iyi ni kujumpha mu maji, kujumpha mu maji, kwenda pa kayaka, na kukwera pa mahachi.

Mphepete mwa nyanja[lemba | kulemba source]

Ku Malawi kuli malo ghakupambanapambana agho ŵalendo ŵangakwera. Malo ghanyake agho ghali pafupi na Nyanja ya Malawi ni Kande Beach na Chintheche Inn mu Nkhata Bay. Pa nyanja iyi pali nyumba zinandi izo ŵalendo ŵangakhalamo. Vinyake mwa malo agha ni Makokola Retreat ku Mangochi, Sunbird Livingstonia ku Salima, na ghanyake ghanandi. Apo ŵakwenda mu nyanja ya Malawi, awo ŵakuluta ku malo agha ŵakutemwa kuchita maseŵero ghakupambanapambana gha mu maji, nga nkhunyamuka mu kayaka, paralaying, kukwera boti, kusambira mu maji, panji kukwera somba.

Lake of Stars Music Festival[lemba | kulemba source]

Chikondwelero cha Lake of Star Music ndi chiwonetsero cha nyimbo chaka chilichonse chomwe chimachitika m'mphepete mwa nyanja ya Malawi. Lake of Stars ni umoza mwa viphikiro vikuruvikuru vya sumu mu Africa ivyo vikukopa ŵanthu pafupifupi 4000 ŵa ku malo agha na vyaru vinyake pamoza na ŵanthu ŵakufuma mu vyaru vya mu Africa na vyaru vinyake. Chiphikiro ichi chikambiska Will Jameson mu chaka cha 2004 ndipo kufuma nyengo yira, chiphikiro ichi chazomerezgeka na CNN, The Mail & Guardian na The Independent. Ungano uwu ukuŵako mu nyengo ya chihanya, ndipo ukuwovwira kuti ŵalendo ŵa mu charu ichi na ŵamitundu yinyake ŵize ku ungano uwu.

Malo ghakusungirako vyamoyo[lemba | kulemba source]

Ku Malawi kuli malo ghanandi ghakusungirako vinyama, nga ni nkharamu za ku Nyika National Park na zovu za ku Liwonde National Park. Dambo la Malawi ilo lili kumwera kwa charu ichi lili pa malo gha UNESCO ndipo lili na mitundu yakujumpha 1,000 ya somba na viyuni ivyo vikusangika mu Africa. Malo agha ghali ku Cape Maclear, ndipo ndigho ghekha ghakazengeka kuti vitivikilire visomba na vyamoyo vinyake ivyo vikukhala mu malo agha.

Template:Tourism in Africa

Maukaboni[lemba | kulemba source]

  1. Horner, Marie-Josèphe. "Malawi -The Warm Heart of Africa". UNC. UNC. Retrieved 26 October 2020.
  2. Travel&Tourism economic Impact 2014 Malawi. 2014. p. 1.
  3. Centre, UNESCO World Heritage. "Chongoni Rock-Art Area". UNESCO World Heritage Centre (in English). Retrieved 2020-10-31.

Vigaŵa vya kuwaro[lemba | kulemba source]

1. https://edition.cnn.com/travel/article/africa-view-best-african-festivals/index.html