Boma la Likoma

Kufuma Wikipedia
Nkhani iyi yikukhumbikwira kusazgilamo vinyake kuti ikule.
This article needs to be revised.

Likoma

Chalo Malaŵi
Chigaŵa Chigaŵa cha Kumpoto
Msumba ukulu Likoma
Ukulu wa malo 18 km²
Ẇanthu 8,074

Likoma ni boma ilo likusangika ku mpoto kwa charu cha Malaŵi, iloso ndakuzingilizgika na maji (nyanja).

Mbiri[lemba | kulemba source]

Apo ŵamishonale ŵa ku Portugal ŵakakhazikika mu vigaŵa vya mukati mwa Angola na Mozambique mu vilimika vya m'ma 1800, ŵamishonale ŵa ku England ŵakakhazikika mu Malaŵi, kusazgapo virwa vya mu Nyanja ya Malaŵi.

Mu 1954, pakaŵa phangano lakuti pakati pa Nyanja ya Malaŵi paŵe mphaka pakati pa Malaŵi na Mozambique; kweni virwa vya Likoma na Chizumulu vikasungika.[1]

Ŵanthu[lemba | kulemba source]

Pa nyengo ya kalembera wa chalo cha Malaŵi wa 2018, chiŵelengero cha ŵanthu mu chigaŵa cha Likoma kuyana na mafuko chikaŵa nga ni:[2]

  • 73.8% ŴaNyanja
  • 9,2% ŴaChewa
  • 9.1% ŴaTonga
  • 3.1% Ŵatumbuka
  • 1,4% ŴaYao
  • 1,2% ŴaNgoni
  • 1,1% ŴaLomwe
  • 0.4% ŴaNkhonde
  • 0.2% ŴaMang'anja
  • 0.1% ŴaSena
  • 0.1% ŴaLambya
  • 0.0% ŴaSukwa
  • 0.3% ŴaVinyake

Chikhalidwe[lemba | kulemba source]

Ŵanthu ŵa mtundu wa Likoma mbanonono chomene ndipo ŵakuyowoya chiyowoyero cha Nkamanga. Pa virwa vyose viŵiri pali vikaya vichoko, kupatulako Mbamba na tchalitchi la Anglican.[1] Pali magalimoto ghachoko waka kweni magalimoto ghanandi gha matayala ghanayi, ghakupangiska kuti paŵe vyakusanguluska vyakupambanapambana.[2]

Malo ghakupambanapambana[lemba | kulemba source]

Chigaŵa ichi chili na malo ghakukwana 20 km2 ndipo ŵanthu ŵakukwana 14,527 pa kalembera wa 2018. Chiŵelengero cha ŵanthu chili pafupifupi 726 pa square kilometre.[3] Ni cigaŵa cicoko comene mu Malaŵi. Pa chirwa chikuru pali chiŵanja chimoza cha ndege.[4]

Chigaŵa ca Likoma ico cikuwoneka kufuma ku satellite.

Misumba Yikuru[lemba | kulemba source]

  • Likoma
  • Mbamba
  • Chiguluwindi[5]
  • Chinyanya
  • Chiponder
  • Vigaŵa vya Batman
  • Chipyela

Maofesi gha boma[lemba | kulemba source]

Pali chigaŵa chimoza cha National Assembly icho chikwimira Likoma Islands:

  • Virwa vya Likoma

Kuyambira pa chisankho cha 2009 wakhala akugwira ntchito ndi O. A. Wakutemweka wane. Thundu wa Democratic Progressive Party.[6]

Ndyali[lemba | kulemba source]

Mu chigaŵa ichi mukaŵavya uyo wakaluta ku mavoti pa chisankho cha 2014.[7]

Nyengo[lemba | kulemba source]

Cirwa ici cili na vyakumera vinandi, ndipo makuni agho ghakumera comene ni baobab na mango. Viŵeto ivi ni viyuni, viyuni, na somba zinandi za ku Malaŵi.[1]

Maukaboni[lemba | kulemba source]

  1. 1.0 1.1 1.2 "Likoma Island - Hot locations". www.travelmalawiguide.com. Retrieved 2016-11-17.
  2. Travel, Tribes. "Likoma Island | Tribes Travel". www.tribes.co.uk. Retrieved 2016-11-17.
  3. "Nkhata Bay-Likoma Districts Infographics" (PDF). PRB. Retrieved 17 November 2016.
  4. "Map of airports in Likoma Island District, Malawi @ OurAirports". ourairports.com. Retrieved 2016-11-17.
  5. "Likoma District, Malawi - list of cities, towns, villages". www.citipedia.info. Retrieved 2016-11-17.
  6. "Parliament of Malawi - Members of Parliament - Likoma District". Archived from the original on 2011-07-17. Retrieved 2011-01-19.
  7. Botha, Patrick (2014-05-17). "Malawi: No Presidential Hopeful Visits Likoma District to Campaign - Voters Feel Sidelined". Malawi News Agency (Lilongwe). Retrieved 2016-11-17.