Boma la Kasungu

Kufuma Wikipedia

Boma la Kasungu

Chalo Malaŵi
Chigaŵa Chigaŵa cha Pakati
Msumba ukulu Kasungu
Ukulu wa malo 7 878 km²
Ẇanthu 480 659

Kasungu ni boma ilo likusangika mu Chigaŵa cha Pakati mu charu cha Malaŵi. Msumba ukuru ni Kasungu. Chigaŵa ichi chili na malo ghakukwana 7,878 km2, chili pafupi na Zambia ndipo chili na ŵanthu 842,953.[1]

Mu chigaŵa cha Kasungu mungambuka mphaka na kunjira mu Zambia na kwenda mu msewu wakuchemeka "100 miles of rough road" (msewu wa makilomita 100) kuluta ku South Luangwa National Park mu Zambia. Usange mwaponoska nthowa iyi, iyi ni malo ghakutowa comene ghakusungirako vinyama ku South Africa. Mu Kasungu ndimo mukaŵa pulezidenti wakwamba wa Malawi, Dr. Hastings Kamuzu Banda.

Ŵanthu[lemba | kulemba source]

Pa nyengo ya kalembera wa chalo cha Malawi wa 2018, chiŵelengero cha ŵanthu mu chigaŵa cha Kasungu kuyana na mafuko chikaŵa nga ni:[2]

  • 78.1% ŴaChewa
  • 15.8% Ŵatumbuka
  • 1,9% ŴaNgoni
  • 1,8% ŴaYao
  • 1.6% ŴaLomwe
  • 0.2% ŴaTonga
  • 0.1% ŴaMang'anja
  • 0.1% ŴaSena
  • 0.1% ŴaNkhonde
  • 0.1% ŴaLambya
  • 0.1% NŴayanja
  • 0.0% ŴaSukwa
  • 0.1% Vinyake

Maofesi gha boma[lemba | kulemba source]

Mu Kasungu muli vigaŵa 9 vya National Assembly:

  • Kasungu - Central
  • Kasungu - East
  • Kasungu - Kumpoto
  • Kasungu - North East
  • Kasungu - North-North East
  • Kasungu - North West
  • Kasungu - Kumwera
  • Kasungu - South East
  • Kasungu - Kumadzulo

Kwambira pa mavoti gha 2009 vyalo vinandi (kupatula Kasungu North, uko kuli mamembala gha Democratic Progressive Party) vili na mamembala gha Malawi Congress Party.[3]

Chigaŵa ichi chili na ŵalongozgi ŵanandi ŵa mitheto, mwa iwo T/As Kaomba, Kaluluma, Chulu, Santhe, Simlemba, Chisemphere, Chinsinga, Chilowamatambe na Mwase.

Kweniso ku Kasungu ndiko kukaŵa William Kamkwamba na Joseph Kawelama.

Nangauli chigaŵa ichi chikaŵa chikaya cha Malawi Congress Party, kweni chipani ichi chikachita makora yayi pa chisankho cha 2009. Chipani ichi chikataya mipando yose mu Nyumba ya Malamulo mu chigaŵa ichi, ŵanji ŵakathereskeka na ŵanthu ŵakujiyimira pawekha ndipo ŵanandi ŵakathereskeka na Democratic Progressive Party. Pa 20 May 2014, ŵanthu ŵa ku Malawi ŵazamuchitaso mavoti. Mubali Dr. Joyce Banda wavumbura upusikizgi uwo boma likupusikira ŵanthu mamiliyoni ghanandi gha ma Kwacha na vinthu ivyo ŵandavipeleke. Ivi vyapangiska kuti ŵanthu ŵanandi ŵa ndyali ŵakomeke ndipo ofesi yakulimbana na vimbundi na ŵapolisi ŵa Malawi ŵandafike pa fundo yakumalizga.

Maukaboni[lemba | kulemba source]

  1. "2018 Population and Housing Census Main Report" (PDF). Malawi National Statistical Office. Retrieved 25 December 2019.
  2. 2018 Malawi Population and Housing Census Main Report
  3. "Parliament of Malawi - Members of Parliament - Kasungu District". Archived from the original on 2016-06-02. Retrieved 2016-05-03.