Rodwell Munyenyembe

Kufuma Wikipedia
Rodwell Munyenyembe
Speaker of the National Assembly
of Malawi
Nyengo:
June 1994 – June 1999
Kupokela Brian Mtawali
Kuwiska na Sam Mpasu
Nyengo:
June 2004 – June 2005
Kupokela Davis Katsonga
Kuwiska na Louis Chimango
Umoyo wamunthu
Kubabika (1936-01-01)1 January 1936
Nthalire, Chitipa District, Nyasaland
Kufwa 27 June 2005(2005-06-27) (vyaka vikaŵa 69)
Johannesburg, South Africa
Chipani MCP (1970s)
AFORD (1994–1999)
UDF (from 1999)

Rodwell Thomas Changara Munyenyembe (1 January 1936 - 27 June 2005) wakaŵa wandale wa ku Malaŵi uyo wakatumika kaŵiri kuŵa Speaker wa National Assembly, kufuma mu 1994 mpaka 1999 ndipo kufuma mu 2004 mpaka nyifwa yake. Wakateŵeteraso kaŵiri nga nduna ya boma, mu maboma gha Hastings Banda na Bakili Muluzi. Wakagwiranga nchito ya kusambizga pambere wandambe ndyali.

Umoyo[lemba | kulemba source]

Rodwell Thomas Changara Munyenyembe (1 January 1936 - 27 June 2005) wakaŵa wandale wa ku Malawi uyo wakatumika kaŵiri kuŵa Speaker wa National Assembly, kufuma mu 1994 mpaka 1999 ndipo kufuma mu 2004 mpaka nyifwa yake. Wakateŵeteraso kaŵiri nga nduna ya boma, mu maboma gha Hastings Banda na Bakili Muluzi. Wakagwiranga nchito ya kusambizga pambere wandambe ndyali.

Vyandale[lemba | kulemba source]

Munyenyembe wakasankhika ku National Assembly mu 1971, kwimira Malawi Congress Party (MCP).[1] Pakati pajumpha vilimika vicoko waka, wakamba kuteŵetera mu boma la Hastings Banda. Mu Ogasiti 1973, zina lake likamara ndipo wakasankhika kuŵa nduna ya vya umoyo wa ŵanthu. Mu Febuluwale 1974, Munyenyembe wakasintha John Msonthi kuŵa Minister of Education, wakatora ma minisitere ghaŵiri kwa masabata ghachoko waka m'paka apo ntchito yake yakudanga yikapelekekera kwa Dominic Kainja Nthara. Mu chipani chake, wakazgoka chiŵaro cha wupu wakuwona vya chalo wa MCP mu mwezi wa Meyi chaka cha 1974, ndipo wakapangikaso wachiŵiri wa wapampando wa chipani ku Northern Region. Ndipouli, wakasangana na Hastings Banda pakati pajumpha vilimika vicoko waka, ndipo mu Julayi 1977 wakafumiskika mu nduna na mu komiti ya MCP. Wakati wamalizga uteŵeti wake wakwamba, Munyenyembe wakasamira ku Rumphi na kwamba kulima hona. Paumaliro wakazgoka mulaŵiliri wa wupu wa Malawi Tobacco Association.

Pa chisankho cha 1994, Munyenyembe wakaweleraso ku National Assembly nga wakwimilira chipani cha Alliance for Democracy (AFORD). Pa mavoti agha, Nyumba ya Malango yikaŵa pa mtende yayi, ndipo United Democratic Front (UDF) ndiyo yikapokera vithuzithuzi vinandi. Pa nkhani ya kupanga boma liphya, ŵakakolerana kuti Munyenyembe ndiyo waŵenge muyowoyeri. Wakaŵa na udindo uwu m'paka apo wakatondeka pa mavoti gha mu 1999, apo wakimilira nga ni munthu wakujiyimira yekha uyo wakakhozgeka na UDF. Nangauli wakataya mpando wake ku National Assembly, Munyenyembe wakalutilira kunjilirapo pa ndyali, ndipo President Bakili Muluzi wakamusankha kuŵa Minister of State for Presidential Affairs. Pakati pajumpha myezi yicoko waka, wakaŵikika kuŵa nduna ya vya kuvikilira caru. Pa chisankho cha 2004, apo Muluzi wakaleka ntchito, Munyenyembe wakasankhikaso ku pharalamende, kwimilira UDF ku Chitipa North. Pamanyuma pake wakasankhikaso kuŵa pulezidenti..[2]

Mafwilo[lemba | kulemba source]

Mu Juni 2005, Munyenyembe wakasuzgika comene na sitiroko apo wakaŵa pa mpando wa speaker apo wakadumbiskananga nkhani yakususka Pulezidenti Bingu wa Mutharika. Wakatolekera ku South Africa kuti wakapike munkhwala. Wakafwira ku chipatala cha Milpark, Johannesburg, mazuŵa ghacoko waka pamanyuma pake, cifukwa ca nthenda ya mtima..[3][4]


Ukaboni[lemba | kulemba source]

  1. "Participant Biographies: Malawian Participants" (p. 11), Report, National Democratic Institute. Retrieved 15 October 2016.
  2. "Malawian parties focus on Speaker's post", PanaPress, 27 June 2004. Retrieved 15 October 2016.
  3. "Malawian speaker dies amid impeachment, budget crisis", People's Daily, 29 June 2005. Retrieved 15 October 2016.
  4. "Shock at death of Malawi speaker", BBC News, 28 June 2005. Retrieved 15 October 2016.