Boma la Chongwe

Kufuma Wikipedia


Chongwe District
District location in Zambia
District location in Zambia
Country Zambia
ProvinceLusaka Province
CapitalChongwe
Population
 (2000)
 • Total137,461
Time zoneUTC+2 (CAT)

Boma la Chongwe ni boma ilo likusangika mu Chigaŵa cha Lusaka mu charu cha Zambia. Lusaka muli maboma 7. Kuyana na kalembera wa mu 2000, boma ichi chikaŵa na ŵanthu 137,461. [1]

Pambere chaka cha 1997 chindafike, Boma la Chongwe, pamoza na Boma La Kafue na Rufunsa, chikachemekanga "Lusaka Rural".[citation needed]

Chongwe ndi kwawo kwa Chalimbana University (kale National In-service Teachers College - NISTCOL).

Malo ghakupambanapambana[lemba | kulemba source]

Boma ichi chili pa mtunda wa mamita 1100 pachanya pa nyanja. Mlonga wa Chongwe ndiwo ni mphaka ya kumafumiro gha dazi.

Chongwe ichi chili na Boma la Rufunsa kumafumiro gha dazi, Boma la Kafue kumwera, Boma la Lusaka kumanjiliro gha dazi, na Boma la Chibombo na Chisamba kumpoto.

Chongwe wali kugaŵika mu vigaŵa 10:

Boma ili lili na makuni ghakukwana 80 pa 100 gha Miombo. Mu 1989 m'paka 1998, nkhorongo 30 pa 100 pa 100 yiliyose yikadumulika, ndipo yikaguliskika ku Lusaka. Nanga ni sono nthena, msumba uwu ukupeleka mafuta 24 pa 100 gha mafuta ghake. Ku malo agha kukulokwa maji ghakukwana 880 mm. Dongo ili lili nga ni dongo, lafipa, panji lili na malibwe ghakututuka. Makuni agha ghali na pH ya 4,9 ∙ 5,8 ndipo muli nayitrogeni wa 1.0 ∙ 4,0 peresenti na 0.05 ∙ 0,4 peresenti mu visulo vya kumanyuma.

Chuma[lemba | kulemba source]

Boma ili likupeleka chomene vyakurya ku msika wa Soweto ku Lusaka, chomenechomene vyakurya vya vipasi. Vyakurya ivi ni beet, tomato, kabichi, na phwetekere. Vinthu vikwenda makora yayi cifukwa ŵalimi ŵacokoŵacoko wose ŵakupeleka vyakurya vyawo nyengo yimoza. Ndipouli, ŵakugura vinthu vinandi comene cifukwa ŵakugura para palije cakurya. Pakuti ŵakuzomerezgeka yayi kuguliska mu msika wa ku Soweto, ŵakuguliska ku ŵanthu awo ŵakuŵawovwira, ndipo ŵakucemeka "ŵanalume ŵa ng'ombe" awo ŵakuŵawovwira. Viŵeto, comenecomene nkhuku na mbuzi, vikuguliskika pekha para vikukhumbikwa comene. Ŵanthu ŵa mu cigaŵa ici ŵakuwoneka kuti mbakavu. Ŵanthu ŵanandi ŵakusamira ku vyaru vinyake. Mbumba zinandi zili na ŵabali awo ŵakukhala ku Lusaka panji ku Eastern Province.

Malo ghakusungiramo vinthu[lemba | kulemba source]

Ukaboni[lemba | kulemba source]

  1. "Districts of Zambia". Statoids. Retrieved February 12, 2010.