Tchalitchi la St. Michael na All Angels, Blantyre

Coordinates: 15°47′02.71″S 35°01′14.54″E / 15.7840861°S 35.0207056°E / -15.7840861; 35.0207056
Kufuma Wikipedia

15°47′02.71″S 35°01′14.54″E / 15.7840861°S 35.0207056°E / -15.7840861; 35.0207056

Chikhomo chakumanjiliro gha dazi
Kumwera kwa tchalitchi la St. Michael and All Angels

St. Michael na All Angels Church ni tchalitchi ilo likazengeka mu 1888 mpaka 1891 mu njerwa ku Blantyre Mission ku Blantyre, Malawi. Likusangika pa malo ghakwambilira gha mishoni ya ku Scotland, kufupi na Chileka Rd, ndipo lili mu tchalitchi la Central Africa, Presbyterian's Blantyre Synod.[1][2]Kwambira mu 1991, gulu ili ndakukolerana na Hiland Presbyterian Church mu Pittsburgh, Pennsylvania. Mu 1885, Mulara H. E. O'Neil wakamanya kuti Blantyre ni mtunda wa maora ghaŵiri na maminiti 20 na masekondi 13.56 kumafumiro gha dazi kwa Greenwich, ndipo wakawona mwezi mu nyengo zakukwana 365. Tchalitchi ili likuyowoyeka kuti

tchalitchi lakwamba la Cikristu ilo likazengeka pakati pa Zambezi na Nile. – Mliska. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S.

Kuzengeka[lemba | kulemba source]

Tchalitchi ili likazengeka na Rev. David Clement Scott, uyo wakasambirako yayi vya kuzenga.[3][4] Ŵanalume awo ŵakagwiranga nchito iyi ŵakaŵa kuti ŵandaciteko nchito iyi. Malibwe ghose agho ŵakagwiliskiranga nchito ghakapangikanga pa malo agha kufuma ku dongo la ku malo agha na kughawotcha mu ng'anjo zakugwiliskira nchito nkhuni. Ŵanthu ŵanyake ŵakuti ŵakagwiliskira nchito njerwa zakupambanapambana zakukwana 81.[5] Viŵiya ivyo ŵanthu ŵanandi ŵakuzenga ni vya mathabwa ghakukwana masentimita 12 pa 6 pa 3, ndipo ŵakuviŵika pa malo ghakupatulika.

Pambere ŵandambe kuzenga, Scott wakalembapo chilichose yayi. M'malo mwake, ŵakayezgekanga na njerwa zakomira. Utali wake uli pafupifupi mamita 106, usani wake mamita 30 kufuma ku chiliŵa kuya ku chiliŵa, ndipo msinkhu wake mamita 37 kufika pa mtenje. Scott wakalongosora umo wakacitira:

Chikaŵa mphinjika ya Cilatini iyo yikaŵa na vithuzithuzi vifupi chomene. Gulu la ŵimboni lafupi, ilo likupambana mita 12, na cipata cakupambanapambana ca mita 8. Cilato cikaŵa cakuti tiŵe na malo ghawemi ghakusoperapo gha Presbyterian.[6]

Vinthu vinyake ivyo vikapangika ni vyakujinthira, vyakujinthira, na vyakujinthira. Makuni ghaŵiri agha ghakupambana. Mu ng'anjo ya kumwera kwa tawuni iyi muli chikopi icho chili na makwelero. Mu nyumba iyi muli vipinda 6 vya Byzantine.[7]

Kusintha na kunozga[lemba | kulemba source]

Mu 1907, ŵakaŵikamo chiŵinda mu North transept, ndipo mu 1912 ŵakaŵikamo magesi. Chiŵiya ichi chikasinthika mu 1954. Mu ma 1970, tchalitchi ili likazengekaso, kweni likuwoneka makora yayi kufuma apo likazengekera. Ŵakasanga mphanji yikuru ndipo ŵakayinozga na mabokosi.[8]

Malo ghapafupi[lemba | kulemba source]

Ku chigaŵa cha kumpoto kwa tchalitchi ili kuli windo la wachi, ilo lili pa mtunda wa mamita 30, ndipo lili kuzingilizgika na nyumba zinyake izo kale zikaŵa na sukulu, chipatala, makina ghakusindikizgira mabuku, na shopu ya kuzenga vinthu. Pa malo agha pakaŵa nyumba yamasono yakugwilira nchito zinandi na Henry Henderson Institute, yakucemeka kucindika mishonale wa ku Scotland, Henry Henderson (1843-91).[9]

Vithuzi[lemba | kulemba source]

Ukaboni[lemba | kulemba source]

  1. "The Presbyterian Church in Canada". Archived from the original on 2011-07-06. Retrieved 2010-01-22.
  2. "CityInfo Guide, Blantyre, Malawi". Retrieved 2010-01-22. [dead link]
  3. Douglas Rennie (2007). "Blantyre Mission Church" (PDF). The Federal Saints. p. 12. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-22.
  4. Rev. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S. (1962). "Preface". The building of Blantyre Church, Nyasaland, 1888–1891: being the story of a great achievement (PDF). Blantyre Synod Bookshop. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-24.
  5. Rev. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S. (1962). "I. Preparation". The building of Blantyre Church, Nyasaland, 1888–1891: being the story of a great achievement (PDF). Blantyre Synod Bookshop. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-22.
  6. Rev. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S. (1962). "II. The Building". The building of Blantyre Church, Nyasaland, 1888–1891: being the story of a great achievement (PDF). Blantyre Synod Bookshop. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-22.
  7. Rev. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S. (1962). "II. The Interior". The building of Blantyre Church, Nyasaland, 1888–1891: being the story of a great achievement (PDF). Blantyre Synod Bookshop. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-22.
  8. Rev. Alexander Hetherwick C.B.E., D.D., F.R.G.S. (1962). "Addendum". The building of Blantyre Church, Nyasaland, 1888–1891: being the story of a great achievement (PDF). Blantyre Synod Bookshop. Archived from the original (PDF) on 2011-07-23. Retrieved 2010-01-22.
  9. Victor Kaonga. "NDAGHA: Monday, November 16, 2009". Retrieved 2010-01-22.

Vigaŵa vya kuwaro[lemba | kulemba source]