Rhacophorus kio

Kufuma Wikipedia

Black-webbed treefrog
Rhacophorus kio
Scientific classification edit
Kingdom: Animalia
Phylum: Chordata
Class: Amphibia
Order: Anura
Family: Rhacophoridae
Genus: Rhacophorus
Species:
R. kio
Binomial name
Rhacophorus kio
Ohler and Delorme, 2006

Rhacophorus kio ni mtundu wa chule wakuduka mu mbumba ya Rhacophoridae ndipo vikusangika mu nkhorongo za kumwera kwa Asia, mu vyaru nga ni China, Laos, Thailand, na Vietnam. Pakuti kanjerwa kali na malundi ghakunamatira, kakukhala makora mu nkhorongo. Pambere Annemarie Ohler na Magali Delorme ŵandachite kafukufuku mu 2006, ŵakaghanaghananga kuti R. kio na Rhacophorus reinwardtii ni mtundu umoza. Zina lakuti black-webbed tree frog likung'anamura mtundu uliwose wa viyuni ivi. Mwakupambana na viyuni vinyake vya mu chigaŵa ichi, R. kio wakuŵa na chivwimbo cha viyuni ivyo vikubisa mazira. Nangauli pa nyengo yasono IUCN yikuwona kuti mtundu uwu ngwambura kwenjerwa chomene, kweni R. kio wakusuzgika chifukwa cha kupasuka kwa makuni..[2]

Maonekelo[lemba | kulemba source]

Viyuni ivi vikukhala mu nkhorongo za kumwera kwa Asia, ku China, Laos, Thailand, na Vietnam. Chifukwa chakuti malundi ghake ghali na malundi ghakupatulika, wakukhala makora mu munda. Pambere Annemarie Ohler na Magali Delorme ŵandachite kafukufuku mu 2006, ŵakaghanaghananga kuti R. kio na Rhacophorus ni mtundu umoza. Zina lakuti nkhonyo yakuchemeka black-webbed tree frog likung'anamura mtundu uliwose wa viyuni ivi. Mwakupambana na viyuni vinyake vya mu chigaŵa ichi, chiyuni cha R. kio chili na thupi la viyuni ivyo vikubisa masumbi. Nangauli pasono IUCN yikuwona kuti mtundu uwu ngwambura kwenjerwa chomene, kweni R. kio yikusuzgika chifukwa cha kuchepa kwa makuni. [3]

Differences between Rhacophorus kio and R. reinwardtii[lemba | kulemba source]

Pambere chaka cha 2006 chindafike, ŵanthu ŵakaghanaghananga kuti Rhacophorus kio na R. reinwardtii ni vyamoyo vyakuyana waka. Chifukwa ntchakuti ntchakusuzga chomene kuti munthu wamanye mtundu uwu para uli mu nyengo ya kuswana yayi. Vinthu ivi vikupangiska kuti viyuni ivi vileke kusangika chomene mu malo ghakusungirako vinthu vyakale.

Pakuyaniska na R. reinwardtii, R. kio ni vikuru chomene ndipo vili na mphuno zinandi. Kweni mitu ya R. kio njinonono kweniso njfupi. Kweniso viyuni vya R. kio vikuŵa na viŵegha vikuruvikuru. Chimoza mwa vinthu ivyo vikupambaniska mitundu yiŵiri iyi ni mphaka. Para ni R. kio, mizere iyo yili pa chingwe yili na mtundu wa orenji na wa yellow, apo para ni R. reinwardtii mizere iyi yili na mtundu wa blueish white. Kweniso, malo ghaswesi agho ghali pa chingwe cha R. kio ghali pasi pera. Pa R. reinwardtii, viswaswa ivi vikufuma pasi m'paka mumphepete.[3]

Malo[lemba | kulemba source]

Viyuni vya R. kio vikufuma ku nkhorongo za kumwera kwa Asia, ndipo vikusangika pa mtunda wa mamita 200 m na 1,800 m. Ŵakukhala mu nkhorongo za makuni gha viyuni vyambura maji. Vinthu ivi vyawoneka mu nkhorongo ya nkhorongo ya kumwera cha kumanjiliro gha dazi kwa China pa msinkhu wa mamita 57. Ici nchakuzizika comene cifukwa kanandi vikusangika mu mphepete mwa mphepete mwa makuni, cifukwa vikovwira kuti vingapwetekeka yayi na mphepo kweniso vinyama vyakofya. Ŵasayansi ŵakughanaghana kuti ŵakasangika pachanya pa mapiri chifukwa cha vibenene na vyakurya vinyake ivyo vikusangika pachanya pa mapiri agha.[4]

Kutandazgika[lemba | kulemba source]

Rhacophorus kio wakukhala mu nkhorongo za kumwera kwa Asia. R. kio wakusangika ku China, Laos, Thailand, na Vietnam. Ku China, vikusangika mu vigaŵa vya Guangdong na Yunnan. Ku Laos, vikusangika mu vigaŵa vya Bokeo, Khammouan, na Phongsaly. Ku Thailand, vikusangika mu vigaŵa vya Chiang Mai na Tak. Ku Vietnam, ŵanthu aŵa ŵakusangika mu vigaŵa vya Gia Lai, Ha Tinh, Lao Cai, Quang Binh, na Than Hoa.

Nangauli vyakumera ivi vikusangika mu vigaŵa vinandi vya kumwera kwa Asia, kweni vigaŵa vinandi ni viwemi yayi chifukwa mapiri na tumapiri ni malo ghawemi yayi ghakuberekamo. M'malo mwake, R. kio wakuthemba pa malo ghambura kusunkhunyika, vyakumera, na madamu agho ghali mu nkhorongo izo zili pangozi chifukwa cha kupasuka kwa makuni mu Asia..[3]

Maukaboni[lemba | kulemba source]

  1. IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2017). "Rhacophorus kio". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T135986A113960365. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T135986A113960365.en. Retrieved 12 Novembala 2021.
  2. IUCN (6 Epulelo 2017). "Rhacophorus kio: IUCN SSC Amphibian Specialist Group: The IUCN Red List of Threatened Species 2017: e.T135986A113960365" (in English). doi:10.2305/iucn.uk.2017-2.rlts.t135986a113960365.en. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 Ohler, Annemarie; Delorme, Magali (2006). "Well known does not mean well studied: Morphological and molecular support for existence of sibling species in the Javanese gliding frog Rhacophorus reinwardtii (Amphibia, Anura)". Comptes Rendus Biologies (in English). 329 (2): 86–97. doi:10.1016/j.crvi.2005.11.001. PMID 16439338.
  4. Dong, Jinlong; Deng, Yun; Liu, Jiajia (2021). "Treefrogs near the top of a tropical rainforest". Frontiers in Ecology and the Environment (in English). 19 (8): 460. doi:10.1002/fee.2411. ISSN 1540-9295. S2CID 244194822.