Silikoni

Silikoni ni chisungunu; chili na chimanyikwiro cha Si na nambara ya atomiki 14. Ni chinthu chakukhora, chakuphyoka ndipo chili na mtundu wakunyezimira wa buluu-imvi. Silicon ni semiconductor—kung’anamura kuti yingalongozga magesi para pali vinthu vinyake. Ni cigaŵa ca Gulu 14 mu tebulo la nyengo, pamoza na carbon (pacanya pake) na germanium, thini, mkuŵa, na flerovium (pasi pake).

Silicon wakuchita vinthu mwaluŵiro yayi na vinthu vinyake. Mu chilengiwa, nchakukhumbikwa chomene kuti vyakumera vikule na kuŵa na umoyo uwemi.

Silicon ndiyo ŵanthu ŵakugwiliskira ntchito chomene pa vya magesi chifukwa chakuti njakovwira chomene. Likugwiriskirika nchito mu:

Ma transistor (ma switchi ghachokoghachoko mu vya magesi)

Maselo gha zuŵa (kuti ŵasinthe ungweru wa dazi kuŵa magesi)

Ma chips gha pa kompyuta ("wongo" wa vipangizo vya magesi)

Ichi nchifukwa chakuti silikoni:

Kungalongozga makora magesi

Kuzomerezga ungweru kuti ujumphe mu nthowa zakovwira

Kungachizgika kuti kuchepeske kuwoneska kwambura kukhumbikwa