Mndandanda wa visungunu
Visungunu 118 vyamanyikwa na kuthyika mwakuzomerezgeka na IUPAC. Chisungunu, kanandi chikuchemeka waka kuti 'chinthu', ni mtundu wa atomu iyo yili na nambala yinyake yapadera ya ma protoni mu nyukiliya yake ya atomu (ndiko kuti, nambala ya atomu, panji Z ).
Kuwonekera kwakukwana kwa vinthu vyose 118 ni gome la visungunu vya nyengo na nyengo, ivyo mbiri yake pamoza na fundo za dango la nyengo na nyengo yikaŵa yimoza mwa vinthu ivyo vikapangiska kuti paŵe usungunu ya mazuŵa ghano. Ni ndondomeko ya vinthu mwakuyana na umo vikupangikira iyo kanandi yikugwiriskira ntchito vimanyikwiro vya visungunu vyakufupikizgika m’malo mwa mazina ghose gha vinthu, kweni mndandanda wa mzere uwo ukulongosoreka pano nawo ngwakovwira. Nga ni gome la nyengo, mndandanda uwo uli musi umu ukuŵika vinthu mu ndondomeko mwakuyana na unandi wa ma protoni agho ghali mu atomu ghawo; lingaŵaso lakunozgeka na vinthu vinyake, nga ni uzito wa atomu, kuthithikana, na nkhongono ya magesi yakuguza . Kuti mumanye vinandi vyakukhwaskana na umo mazina gha vinthu ghakambira, wonani Mndandanda wa mbiri ya mazina gha visungunu .
Mndandanda
[lemba | kulemba source]Gome la nyengo na nyengo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 H 1.008 |
2 He 4.0026 | ||||||||||||||||
3 Li 6.94 |
4 Be 9.0122 |
5 B 10.81 |
6 C 12.011 |
7 N 14.007 |
8 O 15.999 |
9 F 18.998 |
10 Ne 20.180 | ||||||||||
11 Na 22.990 |
12 Mg 24.305 |
13 Al 26.982 |
14 Si 28.085 |
15 P 30.974 |
16 S 32.06 |
17 Cl 35.45 |
18 Ar 39.948 | ||||||||||
19 K 39.098 |
20 Ca 40.078 |
21 Sc 44.956 |
22 Ti 47.867 |
23 V 50.942 |
24 Cr 51.996 |
25 Mn 54.938 |
26 Fe 55.845 |
27 Co 58.933 |
28 Ni 58.693 |
29 Cu 63.546 |
30 Zn 65.38 |
31 Ga 69.723 |
32 Ge 72.630 |
33 As 74.922 |
34 Se 78.971 |
35 Br 79.904 |
36 Kr 83.798 |
37 Rb 85.468 |
38 Sr 87.62 |
39 Y 88.906 |
40 Zr 91.224 |
41 Nb 92.906 |
42 Mo 95.95 |
43 Tc [98] |
44 Ru 101.07 |
45 Rh 102.91 |
46 Pd 106.42 |
47 Ag 107.87 |
48 Cd 112.41 |
49 In 114.82 |
50 Sn 118.71 |
51 Sb 121.76 |
52 Te 127.60 |
53 I 126.90 |
54 Xe 131.29 |
55 Cs 132.91 |
56 Ba 137.33 |
57-71 La-Lu |
72 Hf 178.49 |
73 Ta 180.95 |
74 W 183.84 |
75 Re 186.21 |
76 Os 190.23 |
77 Ir 192.22 |
78 Pt 195.08 |
79 Au 196.97 |
80 Hg 200.59 |
81 Tl 204.38 |
82 Pb 207.2 |
83 Bi 208.98 |
84 Po [209] |
85 At [210] |
86 Rn [222] |
87 Fr [223] |
88 Ra [226] |
89-103 Ac-Lr |
104 Rf [267] |
105 Db [268] |
106 Sg [269] |
107 Bh [270] |
108 Hs [269] |
109 Mt [278] |
110 Ds [281] |
111 Rg [282] |
112 Cn [285] |
113 Nh [286] |
114 Fl [289] |
115 Mc [290] |
116 Lv [293] |
117 Ts [294] |
118 Og [294] |
maLantanide | 57 La 138.91 |
58 Ce 140.12 |
59 Pr 140.91 |
60 Nd 144.24 |
61 Pm [145] |
62 Sm 150.36 |
63 Eu 151.96 |
64 Gd 157.25 |
65 Tb 158.93 |
66 Dy 162.50 |
67 Ho 164.93 |
68 Er 167.26 |
69 Tm 168.93 |
70 Yb 173.05 |
71 Lu 174.97 | ||
maAkitinide | 89 Ac [227] |
90 Th 232.04 |
91 Pa 231.04 |
92 U 238.03 |
93 Np [237] |
94 Pu [244] |
95 Am [243] |
96 Cm [247] |
97 Bk [247] |
98 Cf [251] |
99 Es [252] |
100 Fm [257] |
101 Md [258] |
102 No [259] |
103 Lr [262] |
See also
[lemba | kulemba source]- Mndandanda wa ŵanthu awo mazina ghawo ghakugwiriskirika nchito mu mazina gha visungunu
- Mndandanda wa malo agho ghakugwiriskirika nchito mu mazina visungunu
- Mndandanda wa mbiri la mazina gha visungunu
- Maudindo gha visungunu
- gome la nyengo lakutandazgika Fundo zakukhwaskana na visungunu ivyo vindasangike
Pobeka
[lemba | kulemba source]Ma link ghakuwalo
[lemba | kulemba source]- Atoms made thinkable, an interactive visualisation of the elements allowing physical and chemical properties of the elements to be compared
Template:Periodic table (navbox) Template:Navbox periodic table