Mekyure

Mercury ndiyo pulaneti yakwamba kufuma ku Zuŵa, ndipo yikuzungulira pa mtunda wa makilomita pafupifupi 58 miliyoni. Pakuti Mercury ni pulaneti iyo yili pafupi chomene na Zuŵa, yikwenda mwaluŵiro chomene kuluska mapulaneti ghanyake ghose, ndipo yikwenda pa liwiro la makilomita pafupifupi 48 pa sekondi ndipo yikumalizga kuzungulira zuŵa limoza mu mazuŵa ghambura kukwana 88. Mercury ni yichoko chomene (yikuru chomene kuluska Mwezi na 40 peresenti pera) ndipo yili na malibwe. Vigaŵa vinandi vya pa charu chapasi vyapangika na vibowo vinandi chifukwa cha kukhwaskika kwa malibwe ghakuchemeka meteorites, nangauli paliso vidika vyakusalala, ivyo vili na vibowo vichoko waka ivyo vikuzura na lava. Caloris Basin ndiyo ni chibowo chikuru chomene, icho chili na utali wa makilomita pafupifupi 1,300, ndipo ŵakughanaghana kuti chikapangika apo chinthu chinyake icho chikaŵa na msinkhu wa makilomita 60 chikatimba charu ichi, ndipo chikuzingilizgika na mphete za mapiri izo zikaponyeka pachanya chifukwa cha kukhuŵara kwake. Pa malo agha paliso vigongwe vinandi vyakuyana na mtunda (ivyo vikuchemeka rupes) ivyo vikuwoneka kuti vikapangika apo chigaŵa chakotcha cha charu ichi chikazizima na kucepa vyaka pafupifupi mabiliyoni ghanayi ivyo vyajumpha, ndipo ivi vikapangiska kuti charu ichi chiŵe chakukhora. Pulaneti iyi yikuzungulira pafupi na mzere wake pacoko comene, ndipo yikutora mazuŵa pafupifupi 59 pa caru capasi kuti yimalizge kuzungulira kamoza. Ntheura, zuŵa limoza la dazi (kufuma pa kufuma kwa dazi m’paka pa kufuma kwa dazi) pa Mercury likuŵa pafupifupi mazuŵa 176 gha pa caru capasi—ghakutali kaŵiri kuluska mazuŵa 88 gha cilimika ca Mercurian. Mercury yili na nyengo yakuzizima comene pa caru capasi, kufuma pa 800°F (430°C) ku cigaŵa ico dazi likuwonekera m’paka pa -270°F (-170°C) ku cigaŵa ca mdima. Para kwafika usiku, mphepo yikukhira mwaluŵiro comene cifukwa mlengalenga wa pa caru capasi ulipo yayi, ndipo uli na helium na haidrojeni vicokovicoko waka ivyo vikufuma ku mphepo ya zuŵa, ndiposo mphepo zinyake zicoko waka.