Jump to content

Dalitso Kabambe

Kufuma Wikipedia

Dalitso Kabambe
Mulara 13 wa Bangi Yikuru ya Malawi
Nyengo:
21 April 2017 – 8 Julayi 2020
Appointed by Peter Mutharika[1]
Kupokela Charles Chuka
Kuwiska na Wilson Banda
Umoyo wamunthu
Kubabika (1973-11-17) 17 November 1973 (vyaka 51)
Thyolo, Chigaŵa cha Thyolo, Malawi
Nthengwa Brigitte Kabambe
Sukulu Imperial College London, Yunivesite ya Malawi

Dalitso Kabambe (wakababika 17 Novembala 1973) ni wachuma, mubanki na ndyali wakufuma ku Malawi. Wakatumikanga nga Mulara wa 13 wa Bangi Yikuru ya Malawi kufuma mu 2017 m'paka 2020.[2] Pa 17 Novembala 2024, wasankhika kuŵa pulezidenti wa United Transformation Movement.

Ntchito yake

[lemba | kulemba source]

Kabambe ni wazakasayansi wa vya chitukuko ku Malawi uyo wasankhika kuŵa Mulara wa Bangi Yikuru ya Malawi pa 21 April 2017 na pulezidenti wakale wa Malawi, Peter Mutharika.

Kambere wasankhikenge ku boma, Kabambe wakatumikanga mu ntchito ya chuma ya Boma la Malawi kwa vyaka 19, kufuma mu 1998. Wakagwira ntchito nga Principal Economist, Chief Economist, Deputy Director of Economic Planning, na Budget Director mu Ministry of Finance, Economic Planning and Development. Wakawovwiranga nga Director of Planning and Policy Development ku Ministry of Health pakati pa 2013 na 2015, ndipo wakawoneranga bajeti ya vyaumoyo ya charu chose. Kabambe wakateŵeteranga nga Secretary wa vya Vyamalonda na Usambizgano Wapadziko kwa nyengo ya vyaka viŵiri. Wakachimbilirika na Wilson Banda pa 9 Julayi 2020.

Umoyo wa paumwini

[lemba | kulemba source]

Kabambe wakutorana na Brigitte Kabambe ndipo ŵali na ŵana ŵatatu. Ni membala wa Mpingo wa Seventh-day Adventist uko nayo ni msambizi wa mpingo (Church Elder).

Wali na digirii ya PhD na master's mu Development Economics ku Imperial College, Yunivesite ya London, United Kingdom – iyo wakapokera mu 2008 na 2001. Digirii yake yakwamba ya Agricultural Economics wakayipokera ku Yunivesite ya Malawi mu 1998.[3]

Kuluta mu ndyali

[lemba | kulemba source]

Kabambe wakazgora pakufumura mwaluso kuti wasazgikenge mu ndyali pa 31 Disembala 2020 apo wakawonekanga nga membala wa chipani cha Democratic Progressive Party (Malawi). Malipoti gha mu visulo ghakulongora kuti Kabambe wimikikenge kuŵa mtsogoleri wa chipani ichi kuti wayime mu chisankho cha pulezidenti cha Malawi mu 2025.[4][5][6] Mpaka sono, wandafumure mwaluso usankho wake kuŵa mtsogoleri wa DPP.

Paumaliro wa 2024, Kabambe wakaluta ku chipani cha United Transformation Movement (UTM) kufuma apo pulezidenti wa chipani ichi kweniso wa Malawi, Dr Saulos Chilima, wakafwa pa ngozi ya ndege. Pa 17 Novembala 2024, Kabambe wasankhika kuŵa pulezidenti wa UTM.

Vimanyikwiro

[lemba | kulemba source]

Kabambe wakaluta mu suzgo pa nkhani ya malipilo apo pakaŵa malipoti kuti pa mwezi wakalipanga K24 miliyoni (pafupifupi US$30,000). Pa ivyo wakayowoya na Zodiak, Kabambe wakavomereza ivyo, kuyowoya kuti malipilo ghake ghakapelekeka na Board ya Bangi nga umo likulongosolera Dango la Parliament la Reserve Bank of Malawi.[7][8][9]

Nangauli malipoti ghakulongora kuti malipilo gha uyo wakamuwuska, Wilson Banda, ghawelerekaso, palije chiharo chakukwana chakulongora nthena kufuma ku visulo. Gulu la civil society organisations (CSOs) likayowoya kuti audit iyo yikafumiska malipoti gha malipilo gha Kabambe yikaŵa yakwananga ndipo yakukhumbikwira yayi. Likayowoya kuti ivi vikaŵa vyakupangika kuti vimukandirenge Kabambe kuti walute ku ndyali. Gulu la Centre for Democracy and Economic Development (CDEDI) likati audit iyi yikaŵa yakwananga ndipo wakayowoya kuti ŵakakhumbanga kumukanizga kuti wimenge pa malo gha Lazarus Chakwera mu 2025.[10]

Mu Meyi 2021, Lilongwe Water Board yikafumiska mazina gha ŵanthu awo nyumba zawo zikaŵa na maji ghakusazgikira mwambura kuzomerezgeka. Mazina gha Kabambe ghakaŵa mu mndandanda uwu. Nangauli wakayowoya mu visulo kuti ni uwemi, pali nkhaŵa yakuti iyomwene ndiyo wakazomerezga maji agha mwambura kuzomerezgeka – icho chikavundikiska ndondomeko yake ya chisankho cha 2025.

Mu Disembala 2021, Dalitso Kabambe wakayowoyekanga kuti wakapopokera ndalama ku IMF pa njira yakubisa akaunti apo wakaŵa director wa Bangi Yikuru ya Malawi.

Malo ghakuzingilizgika na vinthu (Pa intaneti)

[lemba | kulemba source]
  1. Malenga, Bright (Epulelo 21, 2017). "Kabambe appointed as new RBM Governor | Malawi 24 - Malawi news". Malawi24. Retrieved Febuluwale 3, 2021.
  2. "Featured Speaker: Dalitso Kabambe Governor for the Reserve Bank of Malawi". World Bank. Retrieved Febuluwale 3, 2021.
  3. Chimjeka, Rebecca (Epulelo 29, 2017). "'I Will Focus On Achieving Macroeconomic Stability' | The Nation Online | Malawi Daily Newspaper". The Nation. Retrieved Febuluwale 3, 2021.
  4. Malawi24 (Disembala 31, 2020). "Former RBM governor poised to take on Nankhumwa for DPP leadership | Malawi 24 - Malawi news". Malawi 24.{{cite news}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  5. AllAfrica (Febuluwale 1, 2021). "Malawi: DPP Changes Tune Over Convention". allAfrica.com.
  6. Nyasa Times (Janyuwale 2, 2021). "Nankhumwa plays down 'DK-2025' hype in DPP presidential race | Malawi Nyasa Times - News from Malawi about Malawi". www.nyasatimes.com.
  7. "Former RBM governor poised to take on Nankhumwa for DPP leadership | Malawi 24 - Malawi news". Malawi 24. Disembala 31, 2020.
  8. "'Address governance lapses at Reserve Bank of Malawi, Parliament' | Malawi Nyasa Times - News from Malawi about Malawi". www.nyasatimes.com. Janyuwale 2, 2021.
  9. Mperiwa, Esther. "Expert calls for RBM Act review, Governor should not be Board Chair". Kulinji (in English). Archived from the original on Febuluwale 14, 2021.
  10. "Reserve Bank of Malawi queried over results of forensic audit: Cdedi blames governor for leakage of privileged information | Malawi Nyasa Times - News from Malawi about Malawi". www.nyasatimes.com. Disembala 28, 2020.
Mphala za ndale
Kujumphika na Ŵalara wa Bangi Yikuru ya Malawi Kupokela 
Wilson Banda